Programmaplan

Activiteit: Kerninstrumenten:

Omgevingsvisie :

• uitwerken beleidsproces omgevingsvisie: het actueel houden van dit koersdocument
• onderzoeken welke thema’s of wijken uit de omgevingsvisie afzonderlijk uitgewerkt moeten worden in een Omgevingswet programma

Met als resultaat dat het beleidsproces omgevingsvisie is beschreven en de omgevingswetprogramma's bekend zijn.
Uitvoering 2021:
Op dit moment beschikken we over een actuele omgevingsvisie. Het bijhouden van de omgevingsvisie moet nog in de lijnorganisatie worden belegd. Daar wordt in 2022 een besluit over genomen. Voor het beleidsonderdeel water is besloten dit in de vorm van een omgevingswetprogramma te maken. Dat is in concept in 2021 opgeleverd. Bestuurlijke besluitvorming hierover vindt in 2022 plaats.

Herijking bestaand beleid: 

• bepalen welke onderdelen van het huidige beleid kunnen vervallen en welke opgenomen moeten worden in het omgevingsplan.

Met als resultaat herijkt bestaand beleid en regelgeving van het fysieke domein. Dit project loopt door gedurende het gehele programma.
Uitvoering 2021:
Ten behoeve van de Omgevingsvisie en het omgevingsplan zijn de bestaande beleidsdocumenten geïnventariseerd. Hierbij is gekeken welke beleidsdocumenten het fysieke domein geheel raken en welke documenten deels van toepassing zijn. De beleidsdocumenten die de fysieke leefomgeving raken zijn van toepassing verklaard op de Omgevingsvisie. Gestart is met het beoordelen van de inhoud en de toepasbaarheid van dit beleid in het omgevingsplan. Daarnaast zijn de documenten gescand op integraliteit en actualiteit. Gelet op de grote hoeveelheid beleidsdocumenten, soms conflicterend met elkaar, zal dit proces ook in 2022 doorgaan.

Omgevingsplan: De omgevingsvisie en de programma's worden vertaald in juridische regels voor het omgevingsplan. Er komt één omgevingsplan voor de gehele gemeente. In 2021 voeren we de volgende activiteiten uit: 

• De resultaten van de pilot "gemeente-DSO: start omgevingsplan" vertalen naar de verdere uitwerking van het omgevingsplan
• Opstellen en uitvoeren participatieplan omgevingsplan
• Starten met het opstellen van het gemeente dekkend omgevingsplan
• Uitwerken toepasbare regels
• Uitwerken voorstel "adviesrol gemeenteraad bij buitenplanse activiteiten"
• Inregelen gemeentelijke adviescommissie
• Aanpassen processen en ontwerp proces "wijzigen omgevingsplan".

Uitvoering 2021:
De realisatie van het omgevingsplan overstijgt de programmaperiode. In het Plan van aanpak omgevingsplan dat is vastgesteld door het college is de planning dat het omgevingsplan wordt afgerond in 2025. Na uitgebreide analyse van de “bruidsschat“, het pakket van regels voor gemeenten om Rijksregels te vervangen, is besloten om die integraal over te nemen in het omgevingsplan. Tevens is de opbouw van het plan bepaald. Naast inventarisatie en actualisatie van beleid moeten ook werkwijzen op basis van bestaand beleid Omgevingswet-proof gemaakt worden.

Met de  raad is gesproken over verplichte participatie onder de Omgevingswet. Daarbij is aansluiting gemaakt bij die onderdelen waarover de raad adviesrecht heeft. Over deze onderwerpen gaat ook verplichte participatie plaatsvinden.

Het opstellen van een gemeente dekkend omgevingsplan is een enorme opgave die niet binnen dit programma past. Vanuit de wetgever is tot 2029 gelegenheid gegeven om dat voor elkaar te krijgen. In 2023 zal daar een begin mee worden gemaakt.

Om juridische regels zichtbaar te maken via de vergunningen-checker in het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO), moeten toepasbare regels opgesteld worden in de software van de gemeente Almelo. Deze software is ook aangeschaft en succesvol gekoppeld aan het DSO. Het is gelukt om toepasbare regels te maken, daarmee vragenbomen en vragenlijsten op te stellen voor de vergunningen-checker in het DSO en zo informatie op een eenvoudige manier aan de aanvrager beschikbaar te stellen. Er is een top-10 gekozen van de meest voorkomende aanvragen om die in toepasbare regels om te zetten.

Tevens is vastgelegd over welke onderwerpen de raad het college moet gaan adviseren in het fysieke domein (adviesrecht). In 2021 is gestart met het Omgevingswet-proof maken van het onderdeel welstand. Besluitvorming hierover vindt plaats in 2022.

De welstandscommissie maakt plaats voor een gemeentelijke adviescommissie. In 2021 is dat uitgewerkt en met het bestuur gedeeld. In 2022 wordt dit ter besluitvorming voorgelegd aan de raad.

Verder is er aandacht besteed aan de veranderende werkprocessen rond het maken van een omgevingsplan. Daar wordt in 2022 verder aan doorgewerkt.

Activiteit: Digitalisering / Digitaal stelsel Omgevingswet (DSO):

• Aansluiting op digitaal stelsel
• Implementeren nieuwe software

Uitvoering 2021:

In Almelo is het afgelopen jaar de werking van het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) verder getest met kleine delen content die worden voorbereid voor het hele stelsel. Er is nog niet met grote hoeveelheden content getest.
Het gaat hierbij vooral om de testen met het VTH-systeem en toepasbare regels. Daarnaast heeft er een eerste (kleine) aanlevering plaatsgevonden vanuit de plansoftware (omgevingsplan).

Almelo kan juridische regels maken en annoteren. We hebben intussen de passende software aangeschaft. De leverancier heeft aangegeven dat deze software continu in ontwikkeling is omdat het DSO zich doorontwikkelt. De software is succesvol technisch gekoppeld.

Om juridische regels zichtbaar te maken via de vergunningen-checker in het DSO, moeten toepasbare regels opgesteld worden in de software van de gemeente Almelo. We gaan zoveel mogelijk gebruik maken van de regels die uit de bruidsschat komen.

In de pre-productie DSO zijn het afgelopen jaar meerdere test-vergunningen aangevraagd. Die aanvragen zijn goed in het zaaksysteem terecht gekomen en kunnen behandeld worden. De documenten die meegestuurd worden in de aanvraag worden op de juiste manier gearchiveerd. Dit onderdeel loopt goed. Een gedeelte van het de eerste werkzaamheden van het omgevingsplan is aangeleverd aan het landelijke DSO. Het aanleveren van grotere bestanden en data is vooralsnog niet mogelijk.

Activiteit: Dienstverlening, houding en gedrag

Dienstverlening:

• Aan de hand van klantreizen bepalen hoe de dienstverlening vormgegeven kan worden
• Een start maken met de invoering van de volgende serviceformules: ontwikkelformule, toezichtformule
• Eén plan, één aanvraag, één vergunning: samen met ketenpartners toewerken naar één proces voor het verlenen van complexe vergunningen (intake-/omgevingstafel). Hiermee is in 2020 gestart, in 2021 wordt dit verder doorontwikkeld
• Werkprocessen herijken en aanpassen of opnieuw beschrijven
• In kaart brengen van de consequenties van de Omgevingswet voor de leges

Dit spoor kent meerdere resultaten, deze resultaten worden niet in één jaar bereikt. In lijn met de organisatieontwikkeling is dit een traject waar meerdere jaren aan gewerkt wordt.

•  Bestuur en ambtelijke organisatie zijn in staat integraal te denken en te werken vanuit de maatschappelijke opgave
• Ambtelijke organisatie en bestuur zijn bijgeschoold
• Integrale procesbeschrijvingen voor de nieuwe instrumenten
• Serviceformules zijn operationeel; processen zijn transparant voor alle betrokkenen
• Er is één toegang gerealiseerd voor initiatieven en aanvragen voor de leefomgeving
• Vergunningaanvragen worden binnen 8 weken afgehandeld

In Almelo wordt gewerkt met een intaketafel en een omgevingstafel. Beide vormen van vooroverleg zijn geëvalueerd. Daaruit kwamen een aantal aanbevelingen en verbeterpunten naar voren. Die worden in 2022 verder opgepakt.

De legesverordening is aangepast aan de Omgevingswet. Voor ingang van de wet moet die worden vastgesteld door de gemeenteraad. Dat gebeurt in 2022. Daarnaast moet gekeken worden of er leges geheven moeten en kunnen worden voor de vormen van vooroverleg. De VNG heeft daar een model voor uitgewerkt en aangeboden aan gemeenten.

Sinds 2021 werken we met een snelserviceformule, waarbij voor enkelvoudige en eenvoudige aanvragen een vergunning binnen vijf werkdagen kan worden afgegeven. Onderdeel hiervan is klantbeleving monitoren, communicatie met de klant versimpelen, de website verbeteren en het schrijven van betere begrijpelijke brieven. Het wordt telkens geëvalueerd, op basis waarvan het proces weer wordt bijgesteld. Op deze manier ontstaat een goed ontwikkelde werkwijze en doen we ervaring op met integrale samenwerking, intern en met ketenpartners.

De 8 weken termijn is zeer krap voor de ingewikkeldere aanvragen. Zeker als adviezen nodig zijn van de externe ketenpartners of als er instemming nodig is van de gemeenteraad. Daarom is het vooroverleg zo belangrijk zodat in het vergunningsstadium de termijnen gehaald kunnen worden. Daarnaast wordt er regionaal gewerkt aan werkafspraken met alle ketenpartners, met als doel om vergunningverlening te stroomlijnen zodat de 8 weken termijn haalbaar is.

Houding en gedrag:

• Bewustwording
• Kennis
• Competenties en vaardigheden

Uitvoering 2021:
Het onderdeel houding en gedrag loopt als een satéprikker dwars door alle opgaven heen. Er is een opleidingsaanbod uitgevoerd voor zowel inhoudelijke opleidingen als trainingen in bewustwording en andere vaardigheden. Daarnaast is veel geïnvesteerd in opleidingen en trainingen van medewerkers. Zowel inhoudelijke trainingen als werken met dilemma’s waarbij je je in aanvragers en bewoners leert verplaatsen. Dat werd gedaan met behulp van zogenaamde 'serious games'. In 2022 krijgt dat een vervolg.

Participatie en communicatie:

•  Uitwerken participatie door initiatiefnemer in participatiebeleid
• Uitvoeren communicatieplan

Uitvoering 2021:
In 2021 is een participatieverordening gemaakt en vastgesteld. Met de gemeenteraad is gesproken over participatie bij ruimtelijke ontwikkelingen. Het belang van participatie wordt vormgegeven door middel van participatiebeleid. Een concept hiervan is gereed en zal in 2022 verder vorm krijgen en geïmplementeerd worden. Het communicatieplan van 2021 was meer intern gericht en is doorlopen. In 2022 wordt een communicatieplan gemaakt en uitgevoerd voor specifiek externe communicatie.