Bestuur en ondersteuning

Verschillen:
In de verschillenanalyse worden alleen de verschillen tussen begroting en werkelijkheid toegelicht die niet voortkomen uit kapitaallasten en de meerjarige incidentele projecten. Zie hiervoor de toelichting onder 2.2 Basisbegroting.

0.1 Bestuur
In 2020 zijn er twee voormalig wethouders met pensioen gegaan. In combinatie met een lagere premiebetaling aan de pensioenverzekeraar en het wegvallen van de wachtgeldverplichtingen leidt dit tot lagere lasten (105.000 euro). Verder zijn er, mede vanwege Covid-19, minder opdrachten bij het Kennispunt Twente belegd, hetgeen tot een voordelige afwijking van afgerond 70.000 euro op dit taakveld leidt. Als gevolg van meerwerk is er op het budget voor accountantskosten een nadeel van 70.000 euro te melden, waarvan circa 22.000 euro betrekking heeft op de controle van aanvullende regelingen in verband met corona.
Het voordeel aan de batenkant wordt vrijwel volledig verklaard door een vrijval uit de pensioenvoorziening (voormalig-)wethouders. Als gevolg van de hogere rekenrente waarmee de pensioenuitvoerder ultimo 2021 rekent, hoeft er door de pensioendeelnemers minder ingelegd te worden. Per saldo valt hierdoor een bedrag van 252.000 euro vrij.

0.2 Burgerzaken
Er zijn in 2021 meer paspoorten uitgegeven dan geraamd. Dit verklaart een voordeel van 143.000 euro aan de batenkant. De lasten (afdrachten Rijksleges) zijn ook hoger, per saldo is er sprake van een voordeel van 65.000 euro. De raming is gebaseerd op het aantal documenten dat in het betreffende jaar verloopt + 5%. In het verleden is dit een betrouwbare voorspeller geweest. De afwijking van dit jaar is mogelijk te wijten aan corona waarbij de dienstverleningsvraag grilliger en dus onvoorspelbaarder is geweest. In de gerealiseerde aantallen zagen we piek in oktober. Het vermoeden is dat deze is veroorzaakt door de invoering van het coronatoegangsbewijs op 25 september waarbij een geldig identiteitsbewijs moet worden getoond. Daarnaast moeten reizigers naar het Verenigd Koninkrijk een geldig paspoort hebben; met een ID-kaart is dit niet meer mogelijk. De legesinkomsten uit overige legesproducten zijn samen per saldo 70.000 euro hoger en verklaren de resterende afwijkingen op dit taakveld.

0.3 Beheer overige gebouwen en gronden
Het college heeft in 2021 besloten tot terugkoop van de brandweerkazerne Almelo Zuid van de Veiligheidsregio Twente (BW-8673 ). In de begroting werd rekening gehouden met overdracht en daarmee samenhangend de noodzakelijke incidentele afwaardering van de boekwaarde in 2021. De aankoop van brandweerkazerne Zuid zal echter in 2022 plaatsvinden. Op dit taakveld ontstaat hierdoor een voordeel van afgerond 163.000 euro aan de lastenkant. Als gevolg hiervan zal de afwaardering in 2022 worden verwerkt. Het restant voordeel aan de lastenkant houdt verband met lagere kosten voor het onderhoud van gebouwen.

Aan de batenkant is er sprake van een nadeel op de incidentele verkopen vastgoed. In 2021 waren een tweetal verkopen op begrotingsbasis verwerkt, waarvan de verkoop plaatsvindt in 2022. Dit verklaart een nadeel van 337.000 euro aan de batenkant. Daarnaast zijn vanwege beëindigde huurcontracten de gerealiseerde verhuuropbrengsten 103.000 euro lager. De begroting 2022 zal bij de voorjaarsrapportage worden aangepast in verband met bovenstaande ontwikkelingen.

0.4 Overhead
Het nadelige saldo op taakveld 0.4. Overhead kan vrijwel geheel verklaard worden door de recent afgesloten CAO voor gemeenteambtenaren. Aangezien er op de stelpost looncompensatie rekening is gehouden met deze kosten, staat tegenover het nadeel van 850.000 euro op dit taakveld een voordeel op taakveld 0.8 Overige baten en lasten. Verder werden er als gevolg van corona meer facilitaire kosten gemaakt voor bijvoorbeeld schoonmaak en extra hygiënemaatregelen (ca. 113.000 euro). Deze kosten zijn door de Rijksoverheid gecompenseerd. De overige budgetten voor personeel en bedrijfsvoering leiden per saldo tot een voordeel van ongeveer 200.000 euro. Het opleidingsbudget dat bij de behandeling van de perspectiefnota 2020 is verhoogd, is het afgelopen jaar volledig uitgegeven.

0.5 Treasury
Het saldo van de externe rentebaten en externe rentelasten is incidenteel 183.000 euro voordeliger dan begroot. Aan de lastenkant is er voordeel 208.000 euro, aan de batenkant is er sprake van een nadeel van 25.000 euro.

Verder heeft er in het kader van de actualisatie van de grondexploitaties (MPG) en het samenstellen van de jaarverantwoording een herijking van de renteparameter voor de grondexploitaties plaatsgevonden. Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor hoe de toerekenbare rente berekend moet worden en welke bandbreedte gemeenten hierbij mogen hanteren. In de afgelopen jaren hanteerde de gemeente een percentage van 1,98%, maar als gevolg van lage rentevergoeding die de gemeente op dit moment over haar vreemd vermogen betaalt, moet dit percentage nu verlaagd worden naar afgerond 1,30%. De lagere rentetoerekening leidt in 2021 tot een nadeel van 590.000 euro op het taakveld Treasury en is voor een belangrijk deel van structurele aard.

Het resterende verschil aan de lastenkant van 214.000 euro wordt veroorzaakt door de interne rentetoerekening aan de taakvelden. Tegenover de hogere lasten op dit taakveld staan lagere lasten van gelijke omvang op de andere taakvelden.

0.62 OZB niet woningen
Het nadelig saldo op dit taakveld houdt vooral verband met lagere opbrengsten als gevolg van een verplichte WOZ-waardecorrectie in verband met corona. Gemeenten moeten voor de WOZ-waardering 2021 rekening houden met de gevolgen van corona op de waarde van niet-woningen. Gemiddeld genomen is er een waardecorrectie toegepast van 5%. Hiermee gaat een bedrag van afgerond 115.000 euro aan gederfde OZB inkomsten gepaard (RAAD-6804 ). Daarnaast leidt de afwikkeling van voorgaande belastingjaren tot 102.000 euro lagere opbrengsten. Het gaat dan om de aanslagen die in 2021 definitief zijn opgelegd en om verminderingen als gevolg van waarde correcties ten opzichte van de primaire aanslagoplegging. Tegenover deze nadelen staan lagere proceskostenvergoedingen dan begroot (60.000 euro voordelig) en hogere belastinginkomsten 2021 (15.000 euro). Het verschil aan de lastenkant houdt verband met oninbaar geleden belastingvorderingen.

0.7 Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds
Het Rijk heeft medio december 2021 de decembercirculaire van het gemeentefonds gepubliceerd (RAAD-7070 ). In deze circulaire is onder andere het zesde corona compensatiepakket verwerkt en zijn door het Rijk middelen toegekend voor de versterking van de gemeentelijke dienstverlening. In totaal was de uitkering in de decembercirculaire 2,3 miljoen euro hoger dan in de septembercirculaire.

0.8 Overige basten en lasten
De lagere lasten op dit taakveld houden hoofdzakelijk verband met de reserveringen voor de ontwikkeling van de lonen. Het hiervoor gereserveerde bedrag van 1,5 miljoen euro valt op dit taakveld vrij. Hier tegenover staan op taakveld 0.4 Overhead in totaal 850.000 euro hogere lasten in verband met de daadwerkelijke ontwikkeling van de loonsommen in 2021 en de effecten van de recentelijk afgesloten CAO voor gemeenteambtenaren per 1 januari 2021. Het resterende bedrag van 660.000 euro leidt tot een incidenteel voordeel in het rekeningresultaat.
Verder is de stelpost onvoorzien in 2021 niet aangewend. Op dit taakveld leidt dit tot een voordeel van 211.000 euro ten opzichte van de begroting. Tenslotte wordt het resterende voordeel op dit taakveld verklaard door de transitie van de Regio Twente, waarop de begroting 2021 in administratieve zin nog niet volledig was aangepast. Tegenover een vrijval van het budget op dit taakveld (130.000 euro) staat daarom een nadeel op de lasten op taakveld 3.1. Economische ontwikkeling.

Saldo reservemutaties
Bij het saldo van de reservemutaties is er een nadeel ten opzichte van de begroting na wijziging van ruim 600.000 euro. Dit nadeel is opgebouwd uit hogere stortingen van afgerond 100.000 euro en lagere onttrekking en dan begroot van afgerond 500.000 euro.
De hogere storting komt voort uit de regionale afspraak dat het financiële voordeel bij beschermd wonen wordt gestort in de bestemmingsreserve mo en bw.

De onttrekkingen aan de reserve overlopende werken en reserve gebiedsgerichte aanpak zijn per saldo 340.000 euro lager dan begroot, omdat er minder kosten zijn gemaakt voor meerjarige incidentele projecten. Bij deze meerjarige incidentele projecten kan het jaar van begroten namelijk afwijken van het jaar van realisatie. Gedurende de looptijd van het project zijn er elk jaar voor- of nadelen op het project die over de looptijd per saldo nul zijn. Tot slot is de onttrekking aan de reserve mo en bw 130.000 euro lager dan begroot door de systematiek om eventuele verschillen bij maatschappelijke opvang en beschermd wonen in enig jaar te verrekenen met het opgebouwde saldo in de bestemmingsreserve mo en bw.